"Wiemy, co jest po śmierci"

taki tekst zobaczyłam ostatnio na plakacie w metrze. A kilka dni później w gazecie.

[Reklama w gazecie]

"Wielu się zastanawia. A my wiemy na pewno." - ten przykuwający uwagę swoim nagłówkiem tekst, to reklama firmy zajmującej się prawem rodzinnym.
Tutaj (w języku szwedzkim) można zrobić sobie szybki test i zobaczyć, jak mniej więcej działa prawo spadkowe dla wybranej konfiguracji rodzinnej. Reklama zachęca też do umówienia się na darmową wizytę, by omówić swoją sytuację. I dowiedzieć się, jak zabezpieczyć swoją wolę testamentem.

Rodziny w Szwecji funkcjonują w różnych konfiguracjach i chyba na każdą funkcję istnieje odpowiednie słowo w języku szwedzkim:
- gift - żonaty, zamężna; dotyczy osób różnej płci
- registrerade partner - zarejestrowany partner tej samej płci
- sambo - osoba mieszkająca razem z inną osobą, pozostająca z nią w nieformalnym związku (przy czym "nieformalny" nie oznacza, że jest on nieuznawany przez państwo; np. osoba będąca sambo szwedzkiego obywatela, może szybciej starać się o obywatelstwo)
- särbo - osoba będąca w nieformalnym związku z drugą osobą, ale mieszkająca osobno-
- delsbo - osoba mieszkająca z partnerem przez część czasu; np. gdy partner pracuje w odległym miejscu
- mamsbo - dorosła osoba mieszkająca z rodzicami
-  mamma, pappa, barn - czyli mama, tata i dziecko
- bonusmamma, bonuspappa, bonusbarn - czyli macocha, ojczym i pasierb

Matematyka

Poziom edukacji w Szwecji jest obiektem dyskusji zarówno na poziomie zwykłych obywateli, jak i mediów czy polityków. Jednym z podkreślanych w ostatnich miesiącach problemów jest wynagrodzenie nauczycieli - sytuacja jest podobna jak w Polsce, czyli jeśli ktoś może ze swoim wykształceniem pracować w innej branży (np. matematycy w firmach ubezpieczeniowych czy bankach) i zarabiać więcej, to raczej nie zostanie nauczycielem; stąd w szkołach kształcących nauczycieli w niektórych rocznikach nie ma klas dla przyszłych nauczycieli matematyki, gdyż nie było chętnych. Poziom pensji zdecydowanie do tego nie zachęca. Ale to ma się zmienić - m.in. kosztem niezwiększania firmom ulg podatkowych przy zatrudnianiu osób poniżej 25 roku życia.

Problemy edukacyjne nie są niczym nowym, jednak w przeszłości mogły one mieć inne, bardzo zaskakujące źródło. Chodzi o nauczanie matematyki.
Po drugiej wojnie światowej państwo szwedzkie było bardzo przeciwne kapitalistom. Kapitalizm był zły. A kim jest kapitalista? To ktoś, kto umie liczyć - doszły do wniosku władze. Jak więc najskuteczniej blokować rozwój kapitalistów? Ograniczyć lekcje matematyki! Tak więc nawet dzieci, którym matematyka wchodziła do głowy łatwo, nie mogły dowiedzieć się w szkole więcej niż podstawa przewiduje. Pewnie nikt nie kontrolował, czy po zajęciach szkolnych dziecko zdobywało ponadprogramowe umiejętności, ale założę się, że uczniów wybiegających ponad program jest mniej niż tych, którzy zostawiają tornister w domu i wybiegają na podwórko.
Później przyszedł socjalizm. I wszyscy mieli być równi. Niezależnie od szczególnych uzdolnień. Więc założenie było inne, ale realizacja taka sama.

Stąd się bierze kiepska znajomość matematyki w społeczeństwie. Przynajmniej według jednego, starszego ode mnie o pokolenie, Szweda. Ciekawa teoria.

Tulipany

Najpopularniejszymi kwiatami ciętymi są tulipany. W bukietach po 10 jednokolorowych sztuk lub po 15 w bukietach jedno- i wielokolorowych można spotkać nie tylko w kwiaciarniach, ale również w supermarketach.

W osiedlowym sklepie, gdzie najczęściej robimy zakupy, sprzedawane są tulipany z Ekerö (o ile nie ma w Szwecji jakiegoś drugiego Ekerö, to kwiatki przebywają do nas bardzo krótką drogę; podróżują jedynie w obrębie Stockholms län). Oczywiście na opakowaniu duży napis, że to produkt szwedzki, a tuż obok informacja, że nie wypływa negatywnie na klimat.

[Produkt szwedzki, z certyfikatem klimatycznym]

Z dokładniejszego opisu znajdującego się na foliowym opakowaniu można się dowiedzieć, że szklarnie, w których hodowane są kwiaty, ogrzewa się używając biopaliw, że energia elektryczna pochodzi z elektrowni wodnych, a przy uprawie nie używa się nawozów.

[Szczegółowe informacje o procesie hodowli]

Ponadto ślad węglowy rekompensowany jest sadzeniem drzew w Afryce, co dodatkowo wspomaga walkę z ubóstwem w tamtych rejonach.

[Informacje o śladzie węglowym i kompensacji emisji dwutlenku węgla]

A ja tylko kwiatki do wazonu chciałam kupić.